Miền riêng của mẹ

03 Tháng Hai 2011 8:00 CH (GMT+0700)

Email

 

 

Mùng một năm nào trời cũng thường ít nắng. Cái không khí hanh hao và còn chút se sắt cuối đông cứ lững lờ vươn trên đôi má hồng hồng thiếu nữ. Vậy mà năm nào mẹ cũng không cho đi chơi vào ngày đầu năm ấy. Với mẹ mùng một bắt đầu bằng sự tĩnh lặng, bằng những lễ nghi không cầu kỳ nhưng đầy thành kính.

Miền riêng của mẹ. - Minh họa: TRẦN QUYẾT THẮNG

Sáng mùng một cúng trầu. Mẹ lặng lẽ ra vườn , lặng lẽ thắp hương và bày cau trầu lên phiến lá, khói hương luẩn khuất, gương mặt mẹ cũng thanh thản lạ kỳ. Mẹ nói rằng cái gì cũng có linh hồn, bởi vậy tôn trọng lẽ sống của chúng để cho đời bình yên  hơn. Cũng bởi vậy, 30 năm nào sau lễ đóng giếng, mẹ cũng dặn đi dặn lại cấm có đứa nào ra giếng ngày mùng một, “cả năm xao động, để Hà Bá một ngày tĩnh tâm…”. Con gái mẹ thuộc thế hệ 8X, trong đầu chứa toàn những công thức, số liệu, những kiến thức cập nhật … và vội vàng đuổi theo nhịp chảy của thời cuộc mà không để tâm đến những điều tâm linh  như thế, nhưng cũng không bao giờ xâm phạm vào miền riêng của mẹ. Và  con gái cũng vô tâm lắm, mẹ dặn thật kỹ, song sáng mùng 1 lại quên đi, vẫn vô tư thả dây gàu xuống giếng, khỏa nước mát lành lên tay. May mà mẹ không biết, không lại lo cả năm dài!

Các chị gái lần lượt theo chồng, mẹ như san sẻ nỗi lo của mình theo từng đứa. “Mùng một tết cha, mùng ba tết thầy”, sáng đầu năm mẹ ngóng từng tiếng động ngoài ngõ. Mong sớm nhìn thấy sự viên mãn sum vầy trên nét mặt từng đứa con . Và thể nào, sau giấy phút ấy, mẹ lại thẫn thờ bên cây trạng nguyên ở góc vườn. Nó làm mẹ nhớ một đứa con nữa không về được. Lúc đó, dẫu cho có một khoảng lặng len ngang trong lòng mỗi người, ai cũng vờ như không biết, để mẹ được được sống trong phút hoài cố yêu thương luẩn quất.

Năm đầu tiên con xa nhà, lịch học sát ngày, chậm vé tàu nên mùng một tết còn ở miền nam. Gài Gòn ồn ã biết mất nhường lại cho những con đường thênh thang rộng và những gác trọ im lìm tưởng chừng nghe được âm thanh của chiếc lá hoa dầu chao nghiêng xuống phố. Chợt rưng rứt khóc, nhớ cái cảm giác thức dậy sau đêm 30,  nhìn thấy nơi gian nhà trên tỏa ra ánh sáng ấm áp của hoa đèn và mâm ngũ quả. Nhớ mùa hương trầm quyện trong cái yên ắng ngày đầu năm. Nhớ dáng cha khom lưng thành kính  khấn vái  tổ tiên trong bộ đồ bà ba vòng kiềng đen rồi thong thả ngồi bên bộ ấm trà sứ nóng đang bóc khói …

Rồi ngày mùng một tết năm con bắt đầu tuổi thiếu nữ. Mẹ không còn tự tay thay bộ quần áo mới cho con xúng xính ngày xuân nữa. Bên song cửa sổ, mẹ vuốt lại mái tóc con gái óng ả, bàn tay lướt đi thật chậm , tựa hồ vô hình thoáng vương vương nhớ mái tóc mây thời thiếu nữ của mình. Cũng bên song cửa sổ này, mẹ chải tóc cho từng đứa . Vào mỗi buổi sáng đến lớp, trước khi con gái lấy chồng và trong cái tĩnh lặng của ngày đầu năm.

Mẹ an phận, thời con gái chân chỉ hạt bột, lấy chồng  sinh con. Và tình yêu ngày xưa chỉ tới khi hôn nhân đã định. Vậy mà một đời vun vén, chẳng tiếng bấc tiếng chì hay khua mâm lệch đũa. Quanh năm chưa bước qua khỏi lũy tre làng mà chỉ kĩu kịt  với những xấp trầu không và vòng dây khoai rau cải xuống chợ. Hình như một năm tròn chỉ có ngày đầu năm là mẹ bớt đi một phần bận bịu. Vẫn cái dáng lưng khom, đầu búi củ tỏi song dường như nhẹ nhàng và bình thản hơn. Trong cái thảnh thơi của mẹ vẫn lẫn quất nỗi lo cho con cháu, Mẹ sợ ngày đầu năm bận bịu, cả năm con cháu phải tất bật với dòng đời…

Hơn 20 năm , trong ký ức con thấp thoáng bao ngày đầu năm như thế. Cái ký ức càng đi qua thời gian,  càng khó có thể định  hình một cách rõ nét nhất song cũng chẳng phai nhạt được. Con lớn lên bắt đầu từ những ngày đầu năm nhẹ nhàng như thế, để cái tuổi thiếu nữ đoan trang và dịu dàng hơn vì những bước chân nhẹ như ru  của mẹ.

Năm nay, cái se lạnh bắt đầu len qua song cửa sổ. Len trong từng sợi tóc mỏng mảnh óng huyền  của tuổi 25. Con tất bật với bao công việc để có thể trở về nhà đêm 30 tết. Để có thể lắng nghe tiếng bước chân nhẹ bên thềm  khi mẹ thì thầm bên giàn trầu không trong tinh mơ sớm. Để mẹ lại luồn tay từng sợi nhớ thương trên mái đầu thiếu nữ. Để lại được đứng bên lề cuộc đời và cảm ơn thời gian đã cho mẹ ta những miền riêng tĩnh lặng…

NGUYÊN HẬU