Tôi tư duy, tôi tồn tại ...
Tôi có quen anh bạn làm thơ. Có lần anh hỏi: "Em làm thơ vì điều gì?". Tôi trả lời: "Vì cảm xúc...!". Anh có vẻ phật lòng, ánh mắt đăm chiêu đến lạ! Hai mươi tuổi, hời hợt quá, tôi đã không để ý!
Mà quả thật lúc đó tôi đã trả lời đúng với những gì mình suy nghĩ. Cuộc sống vây lấy tôi, tác động vào các giác quan, tình cảm và tôi viết, không cảm xúc là gì!
Tôi bước vào năm đầu cuộc sống sinh viên. Một thành phố mới, con người và những mối quan hệ mới càng tạo cho tôi nhiều nguồn cảm xúc. Bạn bè đọc thơ tôi, có đứa thích vì trong đó bắt gặp cả hình ảnh của mình: đang yêu, đang phân vân, đang chới với... Có đứa chép vào sổ vì trong đó có cả hình ảnh của những người cha, người mẹ lam lũ trên cánh đồng... Thế nhưng cũng có đứa lắc đầu bảo thơ của thế hệ 8X mà sao cứ nhuốm một màu bàng bạc, cứ như thời của T.T.KH.! Người đọc có quyền nhận xét. Mặc kệ, tôi làm thơ theo cảm xúc cơ mà!
Rồi những sáng tác của tôi thưa dần. Thậm chí có lúc dòng cảm xúc của tôi hầu như khô cạn. Khổ nỗi, niềm đam mê đã vận vào người thì khó lòng dứt ra được!
Có những ngày tôi lang thang trên phố, cố vỗ về những cảm xúc miên man trong đầu. Những ngã tư đèn đỏ đông nghịt. Tiếng cãi vã của một vụ đụng chạm. Mấy túi nilông ném vội xuống lề đường. Cảnh vật trước mắt tôi cứ trôi đi. Tôi bỗng giật mình nhận ra một sự chai sạn cảm xúc từ từ...
Tôi sợ! Sợ một ngày nào đó mình sẽ không làm thơ được nữa. Đọc lại những bài thơ của mình sao cứ thấy nhàn nhạt và thấp thoáng đâu đó những hình ảnh và ngôn từ cũ kỹ...
Tôi gọi điện cho anh bạn ngập ngừng: "...Em đã sai?!". Anh bảo rằng thơ là sự thăng hoa của cảm xúc và người làm thơ phải trăn trở theo từng nhịp thở của cuộc đời mới viết thành con chữ. Anh đọc tôi nghe bài Tuyệt cú của Giả Đảo:
Nhị cú tam niên đắc Nhất ngâm song lệ lưuTri âm như bất thưởngQuy ngọa cố sơn thu.
(Có hai câu thơ mà ba năm mới làm xong, vừa mới ngâm thì hai dòng lệ đã tuôn; nếu bạn tri âm không thưởng thức, ta sẽ về ở ẩn nơi núi xưa trong mùa thu).
Có người làm thơ để gửi gắm chia sẻ tâm tình với mọi người. Có người làm thơ như một sự giải tỏa, dẫu chỉ viết cho riêng mình. Và dù ở góc độ nào, xét cho cùng đó cũng là tinh túy của cuộc đời và đều đáng trân trọng. Thế nhưng nếu viết một cách hời hợt bằng những cảm xúc mơ hồ thì chẳng là thơ nữa. Tôi chợt nhớ đến hình ảnh con tằm oằn mình rút ruột nhả tơ!
Tôi lại nhớ đến một tác giả mà tôi thích ngay từ những bài thơ đầu tiên được đọc, thích cách dùng chữ dung dị mà cứ như dòng sông ấm áp chảy giữa đời thường:
Chăn trâu đốt lửa trên đồng/Rạ rơm thì ít gió đông thì nhiều/Mải mê đuổi một cánh diều/Củ khoai nướng để cả chiều thành tro
(Chăn trâu đốt lửa - Đồng Đức Bốn)
Hay: Bây giờ con chẳng còn gì/Cúi đầu lạy mẹ con đi về trời...
Không cần phải lên gân hay cầu kỳ kiểu cách, nhưng đằng sau mỗi con chữ là cả một con tim dạt dào tình yêu cuộc sống, sự khắc khoải đau đáu với đời. Tôi bỗng thấy nợ anh bạn một câu trả lời!
Mà quả thật lúc đó tôi đã trả lời đúng với những gì mình suy nghĩ. Cuộc sống vây lấy tôi, tác động vào các giác quan, tình cảm và tôi viết, không cảm xúc là gì!
Tôi bước vào năm đầu cuộc sống sinh viên. Một thành phố mới, con người và những mối quan hệ mới càng tạo cho tôi nhiều nguồn cảm xúc. Bạn bè đọc thơ tôi, có đứa thích vì trong đó bắt gặp cả hình ảnh của mình: đang yêu, đang phân vân, đang chới với... Có đứa chép vào sổ vì trong đó có cả hình ảnh của những người cha, người mẹ lam lũ trên cánh đồng... Thế nhưng cũng có đứa lắc đầu bảo thơ của thế hệ 8X mà sao cứ nhuốm một màu bàng bạc, cứ như thời của T.T.KH.! Người đọc có quyền nhận xét. Mặc kệ, tôi làm thơ theo cảm xúc cơ mà!
Rồi những sáng tác của tôi thưa dần. Thậm chí có lúc dòng cảm xúc của tôi hầu như khô cạn. Khổ nỗi, niềm đam mê đã vận vào người thì khó lòng dứt ra được!
Có những ngày tôi lang thang trên phố, cố vỗ về những cảm xúc miên man trong đầu. Những ngã tư đèn đỏ đông nghịt. Tiếng cãi vã của một vụ đụng chạm. Mấy túi nilông ném vội xuống lề đường. Cảnh vật trước mắt tôi cứ trôi đi. Tôi bỗng giật mình nhận ra một sự chai sạn cảm xúc từ từ...
Tôi sợ! Sợ một ngày nào đó mình sẽ không làm thơ được nữa. Đọc lại những bài thơ của mình sao cứ thấy nhàn nhạt và thấp thoáng đâu đó những hình ảnh và ngôn từ cũ kỹ...
Tôi gọi điện cho anh bạn ngập ngừng: "...Em đã sai?!". Anh bảo rằng thơ là sự thăng hoa của cảm xúc và người làm thơ phải trăn trở theo từng nhịp thở của cuộc đời mới viết thành con chữ. Anh đọc tôi nghe bài Tuyệt cú của Giả Đảo:
Nhị cú tam niên đắc Nhất ngâm song lệ lưuTri âm như bất thưởngQuy ngọa cố sơn thu.
(Có hai câu thơ mà ba năm mới làm xong, vừa mới ngâm thì hai dòng lệ đã tuôn; nếu bạn tri âm không thưởng thức, ta sẽ về ở ẩn nơi núi xưa trong mùa thu).
Có người làm thơ để gửi gắm chia sẻ tâm tình với mọi người. Có người làm thơ như một sự giải tỏa, dẫu chỉ viết cho riêng mình. Và dù ở góc độ nào, xét cho cùng đó cũng là tinh túy của cuộc đời và đều đáng trân trọng. Thế nhưng nếu viết một cách hời hợt bằng những cảm xúc mơ hồ thì chẳng là thơ nữa. Tôi chợt nhớ đến hình ảnh con tằm oằn mình rút ruột nhả tơ!
Tôi lại nhớ đến một tác giả mà tôi thích ngay từ những bài thơ đầu tiên được đọc, thích cách dùng chữ dung dị mà cứ như dòng sông ấm áp chảy giữa đời thường:
Chăn trâu đốt lửa trên đồng/Rạ rơm thì ít gió đông thì nhiều/Mải mê đuổi một cánh diều/Củ khoai nướng để cả chiều thành tro
(Chăn trâu đốt lửa - Đồng Đức Bốn)
Hay: Bây giờ con chẳng còn gì/Cúi đầu lạy mẹ con đi về trời...
Không cần phải lên gân hay cầu kỳ kiểu cách, nhưng đằng sau mỗi con chữ là cả một con tim dạt dào tình yêu cuộc sống, sự khắc khoải đau đáu với đời. Tôi bỗng thấy nợ anh bạn một câu trả lời!
1 nhận xét:
Ngày tôi quen, anh gần gũi. Giờ như hai cõi của những sự không đồng nhất. Có thể một ngày tôi cũng sẽ khác đi, nhưng ít nhất cho đến bây giờ, tôi vẫn sống thanh thản và không vương mình bởi những xô bồ cuộc đời.
Đăng nhận xét